گراند هتل قزوین
قدیمی‌ترین گراند هتل باقی‌مانده در ایران
گراند هتل قزوین از اولین نمونه‌های هتل به شیوه مدرن و اروپایی است که در حوالی سال‌های ۱۲۹۹ تا ۱۳۰۰، یعنی در سال‌های پایانی دوره قاجار، توسط ارباب برزوی شاپور پارسی، از تجار زرتشتی معروف قزوین که بعدها به «مهر شاهی» تغییر نام داد، ساخته شد. در محل این بنا وقایع بزرگی نظیر دیدار و مذاکره رضاخان با ادموند آیرونساید، ژنرال انگلیسی، و طراحی کودتای ۱۲۹۹ در ایران رخ داده است.
گراند هتل از جانب خیابان دارای دو طبقه و از سمت حیاط دارای سه طبقه است. فضای تقسیم توسط پلکان چوبی به حیاط و طبقه زیرین هتل منتهی می‌شود و اتاق‌های هتل در طبقه اول قرار گرفته‌اند که راه ارتباطی این طبقه از طریق دو پلکان چوبی است. در این طبقه هجده اتاق وجود دارد که از غرب و شرق، با ایوان به خیابان و حیاط مشرف می‌شوند.
پنج سال پس از ساخت گراند هتل و هم‌زمان با روی کار آمدن سلسله پهلوی، ارباب برزو تصمیم گرفت در راستای توسعه گراند هتل، برق را وارد قزوین کند و در کوچه‌ای روبه‌روی این بنا، اولین کارخانه برق قزوین را بنا نهاد. در سال ۱۳۱۰ نیز یک سالن سینمایی به نام تابستانه در گراند هتل ایجاد شد که در سال ۱۳۱۹ دچار حریق و دوباره مرمت شد و تا سال ۱۳۵۶ فعال بود که با آتش‌سوزی مجدد از بین رفت و دیگر بازسازی نشد.
مالکیت گراند هتل پس از ارباب برزو به فرزندان وی واگذار شد تا اینکه پس از ثبت بنا با شماره ۱۲۸۹۹ در فهرست آثار ملی کشور، در تاریخ ۱۹ مرداد ۱۳۸۴، سازمان میراث فرهنگی استان قزوین این مجموعه را خریداری کرد. این بنا امروز قدیمی‌ترین گراند هتل باقی‌مانده در ایران است که به دلیل عدم توجه مسئولین و عدم مرمت آن، در وضعیت بحرانی به سر می‌برد و خطر نابودی به طور جدی آن را تهدید می‌کند.
↑ برگرفته از خبرگزاری ایسنا ـ استان قزوین (۶ شهریور ۱۳۹۸)