آثار برگزیده مرحله دوم مسابقه طراحی مسجد و میدان (پلازا) گلشهر کرج

برگزارکننده: هیئت متولیان موقوفه گلشهر
هیات داوران: سیدمحمد بهشتی، امیرحسین پورجوهری، علیرضا تغابنی، آرمین‌محسن دانشگر، محمدرضا نیکبخت، ژیلا نوروزی (داور علی‌البدل)
مدیر مسابقه: پرشیا قره‌گوزلو
تاریخ اعلام نتایج: تیر 1397

رتبه نخست: محسن کاظمیان‌فرد

نکات مثبت طرح از دیدگاه داوران
|- داشتن تاويلی جديد و معاصر از سازمان‌دهى مساجد، به شکلى که صحن و شبستان و ورودى با ساختار پيشنهادى پروژه يکى شده و در عوضِ کمترشدن خوانايى عناصرى مثل حياط، ابهام و امکان کشف در سکانس‌هاى مختلف زمانى/حرکتى آن به وجود آمده است و به واسطه نيمه‌مسقف کردن و توازن نور و سايه در حياط، زيست‌پذيرى آن بيشتر شده است و کيفيت‌هاى فضايى جديدترى قابل تجربه خواهد بود.
|- ايده نفوذپذيرى در پروژه، به گونه‌اي است که ساختارى متخلخل و پذيرا و متصل به فضاى شهرى را ايجاد می‌کند، به شکلى که حياط مسجد در عين فاصله‌گذارى از معابر و فضاهاى عمومى، مرزهاى جدايى از آنها را کمرنگ کرده و اتصال و همجوارى را قوت می‌بخشد.
|- قابليت تاثيرگذارى ساختار پروژه بر بقيه قسمت‌هاى اين سايت: به دليل اينکه پروژه مسجد اولين ساختمان از اين کل بزرگ است، ساختار مسيرهاى موازى و رشته‌رشته اين پروژه مي‌تواند مانند نطفه و بذرى در سامان‌دهى بقيه سايت مورد استفاده قرار گيرد.
|- استفاده از مساله ضخامت که تاويل معاصرى از پديده جرز در معمارى گذشته ما بوده و زيست‌پذير کردن آن: ضخامت‌ هم به عنوان يک پروژه فکرى در معمارى معاصر ايران قابل بحث خواهد بود و هم با واقعيت‌هاى سازه‌اى و اجرايى اين جغرافيا و زمان فعلى ما هم‌خوان است.
|- با استفاده از مفهوم گودال باغچه و انتقال کاربري‌هاي فرهنگي و تجاري به زيرزمين، ساختمان مسجد در محوطه باغ شاخص شده است.
|- سازمان‌دهى نور و استفاده از آن برای ايجاد فضاي معنوي در مسجد
|- ايجاد محيط متين و موقر در مسجد و فضاي پيرامون آن
|- توجه به وجه نمادين مسجد؛ توجه توامان به وجه دنيوي (با نفوذپذيرکردن صحن مسجد) و وجه معنوي مسجد
|- حل و فصل خلاقانه اختلاف جهت قبله با جهات جغرافيايي
|- بهره‌گيري از الگوي چهارباغ براي عرصه عمومي
|- حل و فصل عملکردهاي تجاري، به ترتيبي که مخل ارزش‌هاي فراهم‌شده در عرصه عمومي نباشد، بلکه مقوم زندگي شهري در اين عرصه باشد.
|- امکان فازبندي اجرايي
|- تغيير ارتفاع در صحن مسجد و استفاده از خط بنايي در بافت آجر، از تغييرات مثبت طرح در مرحله دوم بوده است.

در طرح برگزيده، نحوه اداره‌کردن پيچيدگي و ارائه آن به شيوه ساده و قابل درک، در خور تقدير است. از ديد داوران، هنر بزرگ طراحي، ساده‌ساختن چيزهاي پيچيده است. يکي ديگر از زيبايي‌هاي اين اثر، حس شروع دوباره است؛ طرح، ورودي‌هاي متعددي از پلازا به مسجد تعريف کرده است. به اين ترتيب، از هر طرف که وارد شويم، شروع تازه‌اي از پروژه داريم، همانند زندگي که همواره همه چيز را تازه و دوباره شروع مي‌کند، و از صفات عالي يک اثر معماري، بخشيدن حس زندگي به آن است.

نکات ابهام طرح از دیدگاه داوران
|- ورودي اصلي شاخصی براي مجموعه تعريف نشده است.
|- باز يا بسته بودن صحن و جداره، تهويه صحن و موضوعات تاسيساتي بايد مورد توجه قرار گيرد.
|- توصيه مي‌شود نوع مصالح و جزئيات اجرايي بام طرح مورد توجه قرار گيرد.

رتبه دوم: سعید فهیم‌پور، بیژن هدایتی‌نیا، نسرین اسلامی

نکات مثبت طرح از دیدگاه داوران
|- استفاده تجريدى و موجز از سازمان‌دهى حياط مرکزى، که گويى از آن الگوى غنى گذشته، آگاهانه فقط توالى اغراق‌آميز ستون‌ها و بازى نور به کار گرفته شده است تا با اين تکنيک زاهدانه و قناعت‌گونه، ترجمه‌اى گزيده‌گو و امروزی‌تر از سازمان‌دهى هميشگى مسجد ايرانى به دست بيايد.
|- استراتژى شجاعانه تجميع چهار قسمت پروژه، به شکلى که با تضعيف خيابان‌هاى ماشين‌روى متقاطع درون آن، به تقويت فضاى شهرى حاصل از يکپارچگى اين چهار حياط بپردازد. اين فضا که يادآور فضاهايى مانند نقش جهان است، از يک‌سو به مسجد و در سوى مقابل، با اتصال مناسبى به پلازا وصل شده است.
|- تبديل کل يکپارچه جرز و سقف‌هاى طاق و قوسى در معمارى گذشته ايران، به سقف‌هاى اسلب و ستون‌ها، به صورتى که بتواند بدون گرته‌بردارى فرمى يا تقليد تزيينات، به آفرينش دو باره آن ساختار دست بزند.

نکات ابهام طرح از دیدگاه داوران
|- طرح قابليت تجزيه‌پذيري و اجراي مرحله‌اي را ندارد.
|- مسجد از منظر شهري به راحتي قابل رويت نيست.
|- ارتباط ضعيفي با عرصه‌هاي سبز شرق مجموعه وجود دارد.
|- از برنامه فيزيکي عدول شده و زيربناي بيشتر به عملکرد تجاري تخصيص يافته است. همچنين اختصاص کل جداره مشرف به بلوار اصلي، به عملکرد تجاري زير سوال است.
|- ورودي پارکينگ جاي نامناسبي تعريف شده است.
|- کيفيت طرح ارائه‌شده از مرحله اول به مرحله دوم افت کرده است.

رتبه سوم: احمد صفار

نکات مثبت طرح از دیدگاه داوران
|- توجه به وجه نمادين مسجد
|- توجه به عرصه عمومي و بهره‌گيري از الگوي باغ ايراني به منظور ايجاد محيط آشنا و مطبوع براي وقوع زندگي شهري
|- واقعي و قابل ساخت بودن
|- توجه ويژه به محوطه‌سازي

نکات ابهام طرح از دیدگاه داوران
|- توجه و اهميت بيشتر به محوطه‌سازي تا معماري
|- نداشتن عنصر جديد و شاخص بودن طرح
|- استفاده از ايده‌هاي متعدد در ارائه و طراحي پروژه، و عدم پيوستگي و انسجام نهايي
|- محافظه‌کاري در ارائه طرح و ايده