کافه‌گالری ژی

البرز نظری، امین حسینی راد

موقعیت: تهران، ایران
تاریخ: ۱۳۹۸
مساحت: ۲۰۰ مترمربع
وضعیت: ساخته‌شده
کارفرما: بابک قهرمانی
تیم طراحی: آناهیتا مدرک، شیما طجرلو، پریا آسترکی
سازه: عارف رحمتی
تاسیسات: مازیار آزما
عکس: استودیو دید

کافه‌گالری ژی در کوچه‌ای بن‌بست قرار گرفته و کاربری آن پیش از بازسازی، خانه مسکونی تک‌واحدی بوده است که کارفرما قبل از بازسازی، اقداماتی برای تقویت سازه ساختمان انجام داده و آن را نیمه‌کاره رها کرده بود. مهم‌ترین ویژگی و توانایی بنا محوطه جنوبی آن و وجود زیرزمین بود و از محدودیت‌های پروژه می‌توان به دسترسی و دید محدود به خیابان اصلی (با توجه به تغییر کاربری به گالری)، به دلیل عرض باریک کوچه و بن‌بست بودن آن، عرض باریک و کشیدگی زمین، و مداخلات سازه‌ای بدون طرح و نقشه مهندسی اشاره کرد.

خواسته کارفرما تبدیل ساختمان به بنایی فرهنگی و با کاربری‌های متعدد بود که در نهایت، با توجه به متراژ محدود بنا، کل ساختمان به دو بخش تقسیم شد: در قسمت جنوبی، کاربری‌های اصلی قرار گرفتند که با حیاط در ارتباط هستند و در قسمت شمالی، کاربری‌های خدماتی که با نورگیر به هم متصل خواهند شد. کاربری‌های اصلی مجموعه شامل گالری در زیرزمین و طبقه همکف، فروشگاه آثار هنری در طبقه میانی، و کافه در نیم‌طبقه سوم به همراه تراس و بام، و کاربری‌های خدماتی نیز شامل بخش اداری و سرویس‌های بهداشتی در پاگرد راه‌پله، و اتاقک تاسیسات و انبار مجموعه در پشت‌بام هستند.

با توجه به کاربری عمومی ساختمان، لازم بود تا زنده‌کردن بافت کوچه و دیده‌شدن ساختمان از سمت خیابان در طراحی مورد توجه قرار بگیرد. بر این اساس، ایده اصلی پروژه پیوند ساختمان با بافت شهری است، به صورتی که مرز میان کوچه و ساختمان تا جای ممکن کم‌رنگ شود. از این‌رو، در زمان فعالیت مجموعه، درب‌های ساختمان کاملا باز می‌شوند و با حذف پیشانی از بالای درب ورودی، فضای کوچه بدون واسطه با حیاط مجموعه ترکیب می‌شود.

با گودکردن حیاط و ایجاد پله‌های سراسری، فضایی برای تعامل و اجتماع افراد در بنا به وجود آمد و با نزدیک‌کردن پله به ورودی ساختمان، حرکت پیاده در کوچه، بدون توقف به درون ساختمان هدایت می‌شود. در داخل مجموعه نیز با ادامه کف‌سازی بتنی در طبقات، حس پیوستگی با فضای شهری حفظ شده است. همچنین این پیوستگی در فضاهای داخلی، با طراحی شفاف پوسته و ایحاد ارتباط بصری با حیاط مجموعه، و از بیرون نیز با شکافتن نما و قراردادن پله دسترسی به پشت‌بام در جهت گشودگی نما، ایجاد شده است.

بافت شفاف نما با الهام از پوسته مشبک خانه‌های قدیمی آن منطقه که برای جلوگیری از ورود نور غرب (در هنگام غروب) به داخل تراس ساخته می‌شد، طراحی شده است. برای سطوح نما نیز از نازک‌کاری سیمان شسته که در نماسازی ساختمان‌های آن محله مرسوم بوده، استفاده شده است تا مجموعه بتواند با بافت شهری آن محل ترکیب شود.

Jee Gallery

Alborz Nazari, Amin Hosseini Rad

Location: Tehran, Iran
Date: 2019
Area: 200 sqm
Status: Completed
Client: Babak Ghahramani
Design Team: Anahita Modrek, Shima Tajarloo, Paria Astaraki
Structure Consultant: Aref Rahmati
Mechanical & Electrical Consultant: Maziar Azma
Photo: Deed Studio