گفتوگو با زنده‌یاد رحمان گلزار شبستری، بنیان‌گذار شهرک اکباتان تهران:
اکباتان اولین شهرک در دنیاست که مساحت ساختمان‌های آن با مساحت فضاهای سبز برابر است.
بمانجان ندیمی
رحمان گلزار شبستری همان کسی است که یادگاری عظیم در تهران به جا گذاشته است: «اکباتان». در گفت‌وگوی تلفنی‌مان با او که بیش از دو ساعت طول کشید، با اینکه دهه نهم زندگی‌اش را می‌گذراند، اما همه جزئیات را به خاطر داشت و با حوصله صحبت می‌کرد؛ می‌گفت هر از گاهی که افراد ناشناسی از ایران با من تماس می‌گیرند، خیلی خوشحال می‌شوم؛ بعد هم صدایش می‌لرزید و بغضش پای تلفن می‌شکست.
گفتوگو با بیژن شافعی، یکی از بنیان‌گذاران گروه پژوهشی «معماری دوران تحول»:
در زمینه کتاب‌های معماری، فقط به کمیت پرداخته و مقام اول را در کتاب‌سازی کسب کرده‌ایم!
مالک خواجه‌‌‌وند
پنج دانشجوی جوان معماری دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، در سال ۱۳۶۲، گروه پژوهشی «معماری دوران تحول» را با هدف گردآوری و تدوین مستندات تحلیلی‌ـ‌تاریخی معتبر و آکادمیک در باب معماری چهل سال نخست قرن چهاردهم خورشیدی، بنا نهادند. بی‌شک، انجام چنین تحقیقاتی با کیفیت مورد نظر اعضای گروه، چنان دشوار بود که نخستین مجلد از این پژوهش‌ها، بیست سال بعد، یعنی در سال ۱۳۸۲ منتشر شد. گروه معماری دوران تحول تا بهار ۱۴۰۰، شش کتاب را منتشر کرده که هرکدام از آنها متمرکز بر معرفی زندگی، بینش و آثار یک معمار است: نیکلای مارکف، کریم طاهرزاده بهزاد، وارطان هوانسیان، آندره گدار، پل آبکار و رلان دوبرول؛ شش کتاب در معرفی معمارانی که سهمی آشکار و ماندگار در ورود اندیشه‌های مدرن معماری به ایران و رشد یا تثبیت آنها داشته‌اند، اما تا پیش از این کتاب‌ها، مستندات مکتوب، منسجم و معتبری درباره آنها که پاسخ‌گوی نیاز پژوهشگران و دانشجویان معماری باشد، وجود نداشت. بیژن شافعی یکی از همان پنج دانشجوی پرانرژی بنیان‌گذار گروه معماری دوران تحول، و مولف سه کتاب از شش کتاب این گروه است که به گفتوگو با او نشسته‌ایم.
گفتوگو با نشید نبیان، معمار پاویون ایران در اکسپوی ۲۰۲۰ دوبی:
پاویون ایران تنها پاویون در اکسپو است که به صورت یک بنای تکینه طراحی نشده است.
نگار ذکایی
نمایشگاه اکسپو که پس از المپیک و جام جهانی فوتبال، از بزرگ‌ترین رویدادهای جهان شناخته می‌شود، قرار بود سال ۲۰۲۰ در دوبی برگزار شود، اما کرونا آن را یک سال به تعویق انداخت. آغاز این رویداد، اول اکتبر ۲۰۲۱، برابر با ۹ مهر ۱۴۰۰ بود که تا ۳۱ مارس ۲۰۲۲، برابر با ۱۱ فروردین ۱۴۰۱ ادامه خواهد داشت. شعار امسال اکسپو، «پیوند ذهن‌ها، خلق آینده» است. ایران هم در پاویونی به وسعت ۲۰۱۴ متر که حدود ۱۴ میلیون درهم امارات، معادل ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار دلار، برای آن خرج کرده، در این اکسپو حاضر شده است. با این حال، برخی از بازدیدکنندگان، کارشناسان و حتی متولیان اکسپو، با طرح برخی انتقادها از پاویون ایران، مسائلی چون همخوان‌نبودن آن با شعار اکسپو را مطرح کرده‌اند. به همین جهت، تصمیم گرفتیم با نشید نبیان، یکی از طراحان پاویون ایران، گفت‌وگویی داشته باشیم و صحبت‌های او را درباره نحوه طراحی این پاویون بشنویم.
گفتوگو با کورش رفیعی، معمار ساختمان جدید پلاسکو:
شکی نیست که معماری برای مردم است، اما معماری‌کردن به معنی این نیست که صرفا سلیقه عمومی را رعایت کنیم.
سعید برآبادی
پروژه «پلاسکوی نو» بعد از چهار زمستان از آن حادثه تلخ، آماده بهره‌برداری است. بنای امروز پلاسکو چه نسبتی با معماری پیشین آن دارد که در آتش سوخت؟ آیا می‌توان این اثر را یک اثر یادمانی دانست؟ طراحی پلاسکوی نو تا چه حد می‌تواند برای کسبه خسارت‌دیده، کاربردی، و برای مردم ترسیده از بناهای ناامن پایتخت، قابل اعتماد باشد؟ اینها بخشی از پرسش‌هایی است که کورش رفیعی، معمار و طراح پلاسکوی نو، به آنها پاسخ می‌دهد. با او درباره روند طراحی پلاسکوی نو، چگونگی برگزاری مسابقه معماری و روند ساخت این پروژه مهم، به گفتوگو نشسته‌ایم.
شهاب میرزاییان، برنده سومین دوره «جایزه شایستگی معمار ایرانی»، در گفتوگو با «معمار ایرانی»:
یک کارخانه می‌تواند جدای از برآوردن نیازهای کاربردی، واجد کیفیت فضایی نیز باشد.
نگاهی به تاریخ حضور زنان در عرصه معماری ایران، در گفتوگو با اسكندر مختاری طالقانی
نسل اول زنان معمار ایران، نسل فراموش‌شده
نیلوفر رسولی
«اولین‌ها» را عموما تاریخ فراموش نمی‌كند؛ صفحات بی‌شمار دانش‌نامه‌ها مملو از نام و یاد افرادی است كه برای نخستین بار، پای‌شان را از گلیم‌شان فراتر بردند و آنچه را گفتند یا آنچه را كردند كه دیگران نگفته و نكرده بودند. «اولین‌ها» را عموما تاریخ فراموش نمی‌كند، اما صفحه‌های مجازی و حقیقی تاریخ معماری معاصر ما از یاد و نام «اولین» نسل زنان معمار خالی است. صرفا نگاهی به صفحه ویكی‌پدیای فارسی با رده زنان معمار اهل ایران، نشان می‌دهد كه این نسل چگونه به باد فراموشی گرفته شده‌اند. غبار فراموشی در وضعیتی بر آثار نسل نخست زنان معمار ایران فرو ریخته است كه معماری‌كردن زنان در تاریخ معماری ایران، عملا امری ـ اگر نگوییم بی‌سابقه ـ بسیار كم‌سابقه بود. كمتر از ۱۰۰ سال پیش، عرصه‌ای كه عمدتا در ید مردان بود، با چرخشی، فرصت را به زنان نیز می‌دهد. نكتار آندروف پاپازیان را نخستین زن معمار معاصر ایران می‌دانند؛ زنی كه می‌خواست مهندسی معدن بخواند، نخستین زنی بود كه دیپلم ریاضی گرفت، و نخستین زنی بود كه پابه‌پای همسر معمارش، معماری كرد و معمار ماند.
سعید میرمحمدصادقی و لادن زارعی، برندگان دومین دوره «جایزه شایستگی معمار ایرانی»، در گفتوگو با «معمار ایرانی»:
ایده‌های بزرگ وقتی ارزش واقعی خود را پیدا می‌كنند كه خوب ارائه شوند و در جزئیات یك اثر نیز جریان پیدا کنند.
اولدوز فضلعلی
سعيد ميرمحمدصادقی و لادن زارعی، دانش‌آموختگان کارشناسی ارشد معماری از دانشگاه آزاد همدان هستند که پس از کسب تجربه در شرکت‌های مختلف مهندسین مشاور، از جمله مهندسین مشاور شیردل و همکاران، و مهندسین مشاور رازآهنگ، فعاليت حرفهای شخصی خود را از سال ١٣٨٢ آغاز کرده‌اند. آنها پس از تاسیس مهندسین مشاور پادیر، پروژه‌های گوناگونی با کاربری‌های مختلف طراحی كرده‌اند که جوایز متعددی را برایشان به همراه داشته است، از جمله رتبه نخست دومین دوره جایزه شایستگی معمار ایرانی در سال ۱۳۹۸. در حال حاضر، سعید میرمحمدصادقی و لادن زارعی علاوه بر ایران، در تورنتوی کانادا به فعالیت حرفهای خود ادامه می‌دهند.
