آپارتمان مسکونی درخشان

گروه معماری اثر (سمانه صداقت)

راه‌یافته به مرحله نیمه‌نهایی چهارمین دوره جایزه شایستگی معمار ایرانی (۱۴۰۰)

موقعیت: رشت، ایران
تاریخ: ۱۳۹۶
مساحت: ۱۷۸۵ مترمربع
وضعیت: ساخته‌شده
کارفرما: محمدرضا درخشان
همکار طراحی: مریم خواجوی
گرافیک: حسام فتحی

آپارتمان مسکونی درخشان در شهرک گلسار واقع است که به عنوان منطقه مرفه‌نشین شهر رشت، محبوبیت خاصی در میان ساکنان شهر دارد. این محبوبیت و افزایش تقاضای مسکن، توجه انبوه‌سازان را به این منطقه معطوف کرده که متعاقبا افزایش ساخت‌وساز مسکونی و تجاری در دو دهه اخیر، موجب تسریع روند توسعه در این منطقه شده است. این پروژه در قطعه زمینی به مساحت ۴۵۰ مترمربع، با کشیدگی شمالی ـ جنوبی طراحی و ساخته شده است که تنها دسترسی آن از سمت جنوب بوده و از سه جهت دیگر مسدود است. از جمله عوامل تاثیرگذار بر روند طراحی پروژه، می‌توان به خواسته‌ها و دغدغه‌های کارفرما، اهداف اقتصادی و چالش‌های بازار مسکن اشاره کرد.

هدف کارفرما، ساخت آپارتمانی با سازه بتنی، شامل شش واحد مسکن و سه عدد پارکینگ برای هر واحد در طبقات همکف و زیرزمین بود که البته در زمان اجرا، به دلیل سطح بالای آب‌های زیرزمینی و عدم صرفه اقتصادی، از ساخت طبقه زیرزمین صرف‌نظر شد. خواسته کارفرما در خصوص توزیع واحدها در طبقات نیز به این ترتیب بود: پنج واحد با چهار اتاق خواب در طبقات یک تا پنج، و یک پنت‌هاوس با سه اتاق خواب در طبقه ششم که مطابق قوانین شهرداری، در ضلع شمالی دو متر عقب‌نشینی داشت. همچنین با توجه به قیمت بالای زمین و ملاحظات اقتصادی، تصمیم کارفرما این بود که بیشتر از 60 درصد طول زمین، برای ساخت آپارتمان استفاده شود.

کیفیت و صرفه اقتصادی، از مهم‌ترین ویژگی‌های مورد توجه متقاضیان مسکن در این منطقه است. در راستای این اهداف و افزایش کیفیت فضای زندگی، به‌کارگیری مجموعه‌ای از راه‌حل‌های معمارانه در سازماندهی فضایی، جزییات، متریال، رنگ و بافت مدنظر بوده است. طراحی پلان نیز با سه هدف اصلی تفکیک عرصه خصوصی و عمومی، حداکثر بهره‌گیری از نور طبیعی، و افزایش عمق نفوذ نور در فضای داخلی صورت گرفته است.

ماهیت پلان‌های تیپ، دغدغه‌های اقتصادی و ضوابط محدودکننده، غالبا نمای آپارتمان‌های مسکونی را به پوسته‌های یکنواخت و صرفا جداکننده داخل و خارج تبدیل کرده‌اند. از این‌رو، دغدغه اصلی در فرم خارجی ساختمان، طراحی نما به عنوان بخشی از ساختار بنیادی بنا، و حفظ ارتباط درون و بیرون بوده است که در همین راستا، جانمایی متغیر بالکن‌ها به صورت فرورفته و برآمده در طبقات مختلف، به عنوان ایده اصلی طراحی مطرح شد. این بالکن‌ها ضمن ایجاد فضاهای پر و خالی ناهمگن در نما، فضاهای داخلی مجاور (آشپزخانه) را به واسطه عمق خود، از تابش خیره‌کننده محافظت می‌کنند. اجرای ایده بالکن‌های متغیر در طبقات، مستلزم تغییر فضاهای مجاور آن در طبقات مختلف بود که در نهایت، جانمایی این فضاها در دو گونه متفاوت ارائه شد. همچنین برای حفظ محرمیت آشپزخانه مخفی و در عین حال بهره‌بری از نور و تهویه طبیعی، از شاترهای چوبی متحرک استفاده شد که این شاترها به عنوان یک عنصر تکرارشونده در طبقات، به پویایی نما می‌افزایند و نمایانگر فضاهای مشابه در طبقات هستند.

Derakhshan Residential Building

Asar Architects (Samaneh Sedaghat)

Semi-Finalist of Iranian Architect Merit Award 2021

Location: Rasht, Iran
Date: 2017
Area: 1,785 sqm
Status: Completed
Client: Mohammadreza Derakhshan
Design Assistant: Maryam Khajavi
Graphic: Hesam Fathi

The project is located in Golsar boulevard of Rasht city, the district is the most popular and expensive neighborhood with many shops, restaurants and cafés. During the two past decades, increasing the demand of housing in Golsar, led to rapid expansion. The lot has northern- southern orientation and it’s blocked in two other sides. The design process stem from clients’ demands and concerns. In the way of taking the most economical approach, the markets’ concerns have been noticed.

The client intended to have a six-story building in concrete structure, including six flats and three parking area per each in ground floor and underground floor. According to cost and benefit analysis, because of high groundwater problem, underground level was eliminated by client, at the construction phase. The client preferred a typical plan of four-bedroom flats in five floors and a three-bedroom penthouse in the 6th, in which a two-meter recession at the north, was forced by the municipality rules. In compliance with great value of land, he intended to build more than 60% of the grounds length, to increase the profitable space.

Applying architectural solution such as spatial organization, details, materials, colors and textures, was the design objective, in order to create a more improved and profitable type of residential building – that is so common at this part of the city – and enhance occupants’ comfort. Maximizing daylight fenestration and deepening daylight zone, was one of the main concerns in the design process.

Interior results play a significant role in façade design, as much as exterior decisions. To boost the design concept of façade and preventing plans’ uniformity demonstration in the façade, the variety of balconies placement was suggested and consequently, the adjacent spaces alternated in two types. To create a buffer zone to filter glare, a deep façade approach was taken. Folding wooden shutters applied to provide natural daylight and ventilation and enhance privacy in the pantry which is more used for cooking local cuisines. It also adds dynamicity to façade and indicate the similar spaces in the floors.