نگاهی به تاریخ حضور زنان در عرصه معماری ایران، در گفتوگو با اسكندر مختاری طالقانی
نسل اول زنان معمار ایران، نسل فراموششده
نیلوفر رسولی
«اولینها» را عموما تاریخ فراموش نمیكند؛ صفحات بیشمار دانشنامهها مملو از نام و یاد افرادی است كه برای نخستین بار، پایشان را از گلیمشان فراتر بردند و آنچه را گفتند یا آنچه را كردند كه دیگران نگفته و نكرده بودند. «اولینها» را عموما تاریخ فراموش نمیكند، اما صفحههای مجازی و حقیقی تاریخ معماری معاصر ما از یاد و نام «اولین» نسل زنان معمار خالی است. صرفا نگاهی به صفحه ویكیپدیای فارسی با رده زنان معمار اهل ایران، نشان میدهد كه این نسل چگونه به باد فراموشی گرفته شدهاند. غبار فراموشی در وضعیتی بر آثار نسل نخست زنان معمار ایران فرو ریخته است كه معماریكردن زنان در تاریخ معماری ایران، عملا امری ـ اگر نگوییم بیسابقه ـ بسیار كمسابقه بود. كمتر از ۱۰۰ سال پیش، عرصهای كه عمدتا در ید مردان بود، با چرخشی، فرصت را به زنان نیز میدهد. نكتار آندروف پاپازیان را نخستین زن معمار معاصر ایران میدانند؛ زنی كه میخواست مهندسی معدن بخواند، نخستین زنی بود كه دیپلم ریاضی گرفت، و نخستین زنی بود كه پابهپای همسر معمارش، معماری كرد و معمار ماند.