کافه‌قنادی رکس
معمار: بختیار لطفی (شرکت گروه بختیار ـ مهندسان و معماران مشاور)
موقعیت: تبریز، ایران
تاریخ: 1392 (تاریخ طراحی: 1391)
مساحت: 270 مترمربع / حدود 180 مترمربع فضای داخلی و حدود 90 مترمربع فضای نیمه‌باز (تراس)
وضعیت: ساخته‌شده
کارفرما: آقای اکرامی
تیم پروژه: محمد سیدرضایی خورمیزی (مدل سه‌بعدی اولیه و ترسیم نقشه‌های مرحله اول)، نفیسه دهقانی (مدل سه‌بعدی تکمیلی، مطالعه مصالح)، مزدک صادقی (تهیه نقشه‌های اجرایی)، رضا مکرم (مشاور سازه)، آرش افشاری (مشاور تاسیسات الکتریکی و نورپردازی)
تیم اجرا: رامتین مددی (مدیریت پیمان و سرپرست اجرا)، امید رامین راد (مهندس کارگاه)، مجید زمانی (ساخت و نصب قطعات چوبی)، هومن علی‌نیا (ساخت و نصب قطعات پلکسی)، اکبر حیدری (ساخت و نصب قطعات فلزی)
عکس: طاهر ساداتی، صمد نوجوان

ایده اصلی پروژه، تلفیق کاربری قنادی (در فضای بسته) با کافی‌شاپ (در فضای نیمه‌باز تراس)، از طریق طراحی یکپارچه و پیوسته عناصر معماری (سقف، کف و عناصر عمودی) بوده است. انتخاب محل کافه (در تراسی 90 متری که چشم‌انداز مناسبی به محوطه دارد) و نیز طراحی عناصر آن (8 میز معلق بدون پایه) به صورتی انجام شده است که فضایی باز، آزاد و بدون پیرایه‌های اضافی به وجود آورد و ارتباط کارکردی و بصری منسجمی با فضای داخلی (قنادی) داشته باشد. در فضای داخلی نیز، موزه کوچکی از سوابق 75 ساله این کافه‌قنادی پیش‌بینی شده و اشیاء مختلف متعلق به کافه قدیمی، در آن قرار داده شده است.

در این پروژه، با توجه به پیچیدگی اجرای قوس‌های سقف (اجرای چوب و پلکسی با ابعاد بزرگ بر روی قوس) و عناصر میزهای معلق (کنسول‌های دوطرفه و آویز که همگی تنها از یک نقطه تکیه‌گاه دارند)، دقت ساخت قطعات و محاسبات سازه، موضوعی بسیار کلیدی و مهم بود. از این‌رو، تمامی قطعات و عناصر پروژه (اعم از بخش‌های فلزی، پلکسی و چوب)، در کارگاه، بر مبنای نقشه‌های دقیق اجرایی و شابلن‌هایی در مقیاس یک به یک ساخته شده و از تهران به تبریز حمل شده و در محل پروژه نصب گردیده است.

کل پوشش سقف کاذب، در مساحتی برابر با 180 مترمربع، به صورتی طراحی و اجرا شده است که تکیه‌گاهی از پائین یا دیوارها ندارد و به صورت معلق دیده می‌شود. این سقف بر روی زیرساختی از شاسی‌ها و تیرهای فلزی آویز و خرپایی سوار شده است. پوشش‌های چوبی از چوب خالص روسی، به ضخامت 3 سانتیمتر است که در بخش‌های قوسی نیز با همین ضخامت اجرا شده است. پلکسی‌های سقف از جنس مات و پخش‌کننده نور به ضخامت 10 میلیمتر است که با توجه به ابعاد بزرگ بخش‌های قوسی، در کوره مخصوص و بر روی شابلن‌های فلزی خم شده‌اند. در پشت پلکسی‌ها، نورهای ال‌ای‌دی تعبیه شده است که سطوح پلکسی را به صورت یکدست روشن می‌کنند.

در بخش میانی فضای داخلی، ساز و کاری از دو آئینه بزرگ روبروی هم تعبیه شده است که علاوه بر تعریف و سازماندهی حوزه کارکردی و فضایی محل آماده‌سازی کافی‌شاپ (کانتر U شکل)، درک متفاوتی از فضا، از طریق انعکاس بی نهایت نور، رنگ و تصویر ایجاد می‌کند. با توجه به موقعیت و ابعاد بزرگ این آینه‌ها، مشتریان کافه‌قنادی علاقمندند لحظاتی مابین این دو آئینه قرار گرفته و تصویر متفاوتی از خود و محیط را تجربه کنند. ضمنا انعکاس بی‌نهایت امتداد خطوط سقف، کف و فضای باز تراس در این آئینه‌ها، موجب بزرگ‌تر به نظر آمدن فضا شده و فضای تراس (کافه) را با فضای داخل (قنادی) ترکیب کرده است.

سازه پروژه از نوع فلزی و ترکیبی از تیرهای آویز و کنسول است که بر روی سازه اصلی بنا سوار شده است. در خصوص تاسیسات، عمده فعالیت انجام شده در بخش تاسیسات الکتریکی و روشنایی است که ترکیبی از نورپردازی نقطه‌ای و گسترده، با استفاده از لامپ‌های ال‌ای‌دی بوده است.

Rex Pastry Cafe
Architect: Bakhtyar Lotfi (Bakhtyar Group – Consulting Engineers and Architects)
Location: Tabriz, Iran
Date: 2013
Area: 270 sqm (Indoor: 180 sqm + Outdoor: 90 sqm)
Status: Completed
Client: Mr. Ekrami
Project Team: Mohammad Seyyed Rezayi Khormizi (Preliminary 3D Modeling and Drawings), Nafiseh Dehghani (Advanced 3D Modeling and Material Investigation), Mazdak Sadeghi (Detailing and Technical Drawings), Reza Mokarram (Structure Consultant), Arash Afshari (Electrical Utilities and Lighting Consultant)
Construction Team: Ramtin Madadi (Construction Main Contractor),  Omid Ramin Rad (Resident Civil Engineer), Majid Zamani (Shaping and Installing The Wooden Elements), Houman Alinia (Shaping and Installing The Acrylic Glass Elements), Akbar Heydari (Shaping and Installing The Steel Elements)
Photo: Taher Sadati, Samad Nojavan

In this project, the main idea was to integrate spatially and functionally the indoor pastry with the coffee shop located in the open area (the terrace). This was maintained through deploying a design strategy engendering an end product of ceiling, flooring, and vertical components in a unified and continuous combination.

Rex Pastry Cafe, established in 1937, is one of the oldest pastry cafes in Tabriz. Its coffee shop was a popular spot for the youth, intellectuals as well as the ordinary people. The cafe was at service till 1979, the date that since then is closed almost for three decades. After this long pause, Rex second branch design project provided a valuable and momentous chance for the design team to recall and revive its socio-cultural and nostalgic status through a brand-new architectural costume.

Doing so, in design of new branch, 8 tables are positioned in an open area of 90 square meters benefiting from a beautiful panoramic site view while associated to the indoor pastry in regards of geometry and function. These atypical tables are hanged from the ceiling structure with no legs touching the ground. A corner in the interior space is also allocated for a small museum exhibiting some pieces belonging to the old coffee shop. Beside that, two grand mirrors are positioned in parallel, facing each other and re-reflecting all architectural elements as well as human activities going on in the exterior and interior zones.

The 180 square meters indoor ceiling is anchored to the main structure and holds large wooden components and acrylic glass strips. All components are prefabricated and transported from the factory in Tehran to be installed in Tabriz.