۱۰ کتاب که هر معمار باید بخواند
آرش بصیرت
در سال ۲۰۱۳، وب‌سایت Building Design Online اقدام به انتشار مجموعه‌ای تحت عنوان «10 کتاب که هر دانشجوی معماری باید بخواند» کرد که در آن، الیس وودمن (Ellis Woodman) و آنا وینستون (Anna Winston) در قالب تکه‌نوشته‌هایی، به معرفی ۱۰ کتابی نشستند که به گمان‌شان، تاثیرگذارترین کتاب‌ها در شکل‌گیری عناصر گفتمان معماری معاصر و سازوکارهای آموزش معماری بودند. هرچند عدم حضور نام‌هایی همچون اوسوالد متیوز اونگرز (Oswald Mathias Ungers)، پیتر آیزنمن، و کی مایکل هیز (K. Michael Hays) در میان نویسندگان مجموعه انتخاب‌شده به وضوح نمایان است، اما بی‌شک، انتخاب‌ها در غالب موارد، آشکارا دقیق و مجدانه درست است.
وب‌سایت اتووود در قالب مجموعه‌ای تحت عنوان ۱۰ کتاب که هر معمار باید بخواند، به معرفی مجموعه فوق پرداخته و به موازات آن، تلاش کرده است به کمک ارجاع‌دهی‌های درون‌متنی به لایه‌های پس‌زمینه‌ای و معرفتی هر کتاب و البته دیگر منابعی که به این کتب پرداخته‌اند، تصویری کامل‌تر از آن کتاب ارائه دهد.
۱. پیچیدگی و تضاد در معماری / رابرت ونتوری
Complexity and Contradiction in Architecture / Robert Venturi
۲. از لاس‌وگاس بیاموزیم / رابرت ونتوری و دنیس اسکات براون
Learning From Las Vegas / Robert Venturi and Denise Scott Brown
۳. معماری شهر / آلدو رُسی
The Architecture of the City / Aldo Rossi
۴. شهر کلاژگون / کالین روو و فرد کوتر
Collage City / Colin Rowe and Fred Koetter
۵. نیویورک مهذون / رم کولهاس
Delirious New York / Rem Koolhaas
۶. اشتیاق تئوریک و استراتژی‌های طراحی / رافائل مونئو
Theoretical Anxiety and Design Strategies / Rafael Moneo
۷. معماری چیست؟ / پل شفرد
What is Architecture? / Paul Shepheard
۸. زندگی خوب / ایناکه آبولُس
The Good Life / Inaki Abalos
۹. مطالعاتی بر فرهنگ تکتونیک / کنت فرمپتون
Studies in Tectonic Culture / Kenneth Frampton
۱۰. امکان معماری مطلق / پییر ویتوریو آئورلی
The Possibility of an Absolute Architecture / Pier Vittorio Aureli
با دقت به عناوین کتاب‌ها، متوجه می‌شویم فقط سه تا از آنها ـ پیچیدگی و تضاد در معماری، از لاس‌وگاس بیاموزیم، اشتیاق تئوریک و استراتژی‌های طراحی ـ به فارسی برگردانده شده‌اند و نویسندگان برخی دیگر از کتاب‌ها، همچون آلدو رُسی، کالین روو، و پییر ویتوریو آئورلی، در ایران تقریبا ناشناخته‌اند و علی‌رغم تفاسیر بی‌نهایت زیادی که بر آثار نوشتاری رم کولهاس و رابرت ونتوری (به همراه دنیس اسکات براون) نوشته شده است، همچنان واضعان ادبیات معماری معاصر ایران نتوانسته‌اند در قالبی صریح و شفاف، رابطه انتقادی و خوانش زیرلایه‌ای از روش‌شناسی، رویکردها و پی‌آیندهای تئوریک و پرکتیکال کتاب‌های این دو تئوریسین تاثیرگذار را برای مخاطب‌شان تبیین کنند. وضعیتی که گویای یک واقعیت است؛ نظریه انتقادی، چه در قالب خوانش انتقادی شمول تاریخی شکل‌گیری معماری معاصر و چه در قالب رادیکالیسمی پراجکتیو و معطوف به آینده‌های ممکن معماری، هنوز نتواسته است با ژنتیک تحلیلی ادبیات معماری معاصر ایران گره بخورد.
↑ برگرفته از وب‌سایت اتووود، ۳۱ خرداد ۱۳۹۶