موزه هنرهای معاصر شنژن
معمار: حبیبه مجدآبادی
موقعیت: شنژن، چین
تاریخ: 1386
مساحت: 80،000 مترمربع
وضعیت: طرح پیشنهادی مسابقه بین‌المللی / منتخب نیمه‌نهایی
کارفرما: دفتر فرهنگی و دفتر برنامه‌ریزی شهرداری شنزن

در فرهنگ و معماری هر دو کشور ایران و چین، “باغ” جایگاه ویژه‌ای دارد و در باغ‌های هر دو، “آب” نقش اصلی را ایفا می‌کند. در باغ ایرانی، آب در محور اصلی جاری می‌شود، حال آنکه در باغ چینی، آب در برکه‌ای آرام، در میان فضا قرار می‌گیرد و با برگ‌ها و گل‌های نیلوفر پوشیده می‌شود. در باور مردم چین، نیلوفر نماد خلوص است و فضای باغ با آرامش، سکون و مدیتیشن مترادف است.

همان‌طور که در دیاگرام ایده مشخص شده، ساختمان موزه به عنوان قطعه‌ای از زمین باغ، برش‌خورده و از زمین جدا شده است. در این موزه، فضای باغ فرضی از درون و زیر آب کشف می‌شود. ساختمان موزه درون‌گراست و حجم ساده مکعبی‌شکل دارد، در حالی‌که فضاهای داخلی پیچیده و اسرارآمیز‌اند. سادگی نماهای خارجی و پرداختن به فضای داخلی، از ویژگی‌های این معماری است. نمای بسته موزه، با ایده از لایه‌های خاک طراحی شده است؛ با لغزش این لایه‌ها روی هم، همان‌طور که در مقطع پروژه مشخص است، نور طبیعی وارد فضا می‌شود.

لابی که “آتریوم آب” نامیده می‌شود، با ارتفاع 24 متر، قلب موزه و نقطه عطف فضای داخلی است. این فضا کمی پائین‌تر از سطح زمین و در زیر برکه نیلوفر واقع شده است. سه شیب‌راه، از سه جهت پایین رفته و بازدید‌کنندگان را به لابی و دنیای اسرارآمیز زیر آب هدایت می‌کنند. بر فراز این فضا، احجام گالری‌های تو در تو دیده می‌شوند که هر یک روی ستونی قرار گرفته و در نهایت، سقف شیشه‌ای را نگه می‌دارند. آتریوم آب، از طریق شیب‌راه داخلی در جبهه شرقی، به طبقات متصل می‌شود. دسترسی سریع به طبقات، از طریق شش پله و آسانسور در فضای پیرامون لابی امکان‌پذیر است.

گالری‌ها‌ی مدور، مانند سلول‌هایی در طبقات به یکدیگر متصل‌اند و از طریق راهروی پیرامون‌شان، به سایر گالری‌ها و فضاهای موزه مرتبط می‌شوند. بازدید گالری‌ها از لابی و طبقات پایین آغاز می‌شود و به صورت پیوسته، تا بالاترین طبقه ادامه دارد. در آخرین طبقه، بازدیدکنندگان به سمت بام موزه که به منزله آخرین گالری است، هدایت می‌شوند. بام به عنوان فضای شهری و محل ملاقات و برخورد مردم است که از طریق شیب‌راه خارجی، مستقیما با محوطه و سایت اطراف در ارتباط است.

حجم مکعبی ساختمان، با طول و عرض 122 متر و ارتفاع 26 متر، در زمینی به مساحت 29700 مترمربع واقع می‌شود و فرم هندسی موزه از فرم سایت و دسترسی‌های آن تبعیت می‌کند. با توجه به برنامه پروژه، دسترسی به ساختمان موزه، از سه جبهه شمال، جنوب و غرب خواهد بود. دسترسی مستقیم از محوطه خارجی به بام موزه و بالعکس، از طریق شیب‌راهی در جبهه شرقی تامین می‌شود. ساختمان‌های بلند اداری جبهه شرقی موزه را احاطه کرده‌اند، بنابراین، بام به عنوان چشم انداز اصلی ساختمان‌های اطراف و نمای پنجم موزه خواهد بود. دو طبقه زیرزمین به نمایشگاه و سالن اجتماعات اختصاص دارد، لابی در طبقه همکف است و طبقات اول تا چهارم، شامل گالری‌ها و فضاهای اداری و سایر فضاهای عملکردی موزه است.

پس از اعلام نتایج مرحله اول مسابقه، نمایشگاهی از کلیه آثار شرکت‌کننده در ساختمان “سیویک سنتر” شهر شنژن برگزار شد و کارها در معرض قضاوت عموم و منتقدین قرار گرفت. طرح شرکت‌کننده از ایران، کار حبیبه مجدآبادی که به مرحله نیمه‌نهایی راه یافت، در این نمایشگاه مورد توجه منتقدین قرار گرفت. “ریچارد لی چنگ”، معمار و منتقد چینی، پس از برگزاری نمایشگاه، نقدی در ارتباط با نحوه برگزاری مسابقه و طرح‌های برنده، در سایت خود منتشر کرد.  بخشی از این مطلب، به طرح ارسالی از ایران پرداخته است:
“… پس از بازدید کامل از نمایشگاهی که در 17 آگوست در “سیویک سنتر” برگزار شد، طرحی که نظرم را جلب کرد، طرحی است از ایران، کار حبیبه مجدآبادی که به مراحل نهایی نیز راه یافت. این طرح بسیار شخصی و دارای کاراکتر قوی است و در قالب‌های معماری، نظیر معماری داینامیک، معماری سمبولیک، پاپ‌آرت و یا مدرن نمی‌گنجد. فضای لابی و احجام آن، ما را به خیال‌پردازی مفاهیم هنرمندانه می‌برد. پس از اولین باری که آن را دیدم، هیچ‌وقت این فضا را فراموش نخواهم کرد. چیزی که برای ما جالب است، آشنایی طراح ایرانی با فرهنگ و معماری ما و درک درست آن است. این پروژه همیشه مورد علاقه مردم چین خواهد بود. …” 

Shenzhen Museum Of Contemporary Art
Architect: Habibeh Madjdabadi
Location: Shenzhen, China
Date: 2007
Area: 80,000 sqm
Status: International Competition Proposal / Shortlisted
Client: Shenzhen Municipal Culture Bureau and Planning Bureau

Gardens are one of the unique elements which can be seen both in Chinese and Persian architecture. This comes from the important role that nature has in both cultures. In Iranian garden, the water flows in straight direction where as in Chinese garden, we can see a calm and serene pond, covered with lots of lotus flowers that makes the space moody and prepares the atmosphere for meditation. In Chinese beliefs, lotus flower symbolizes purity.

As it is shown in the concept diagram, the museum building is a metaphor of a Chinese garden with the lotus pond in middle, seems it has been separated from the earth, located in an upper level like a suspended garden, so the museum façade consist of different soil layers, just like a piece of the ground. The museum building located in the site, respecting the current symmetrical positioning of the site plan and the relationship with the neighboring building, it is part of the city, so a great attention is paid to the landscape, open space and specially the roof.

The outer structure is quite simple with a cubic shape. The dimensions of this cube are 122 by 122 meters, located in a land 29700 sqm. The outer views of the building are simple and uniform like the layering of the ground. This may bring in mind the simplicity of Iranian architecture which is complicated and mysterious inside, but simple outside. There are three main entrances for this building from north (Fuzhong Yi Street), south through (Fuzhong) and west (through Pengcheng Street). The eastern face is closed completely, since there is no entrance considered for this part, in the main plan.

The 24 meters high lobby called “Water Atrium” is a focal point located deep in the heart of the museum. It is placed below ground, beneath a large lotus pond. Dramatic water atrium is entered by means of descending stairs in three directions appearing to draw visitors to the mysterious world under water. At upper floors, the atrium is surrounded by other spaces. At west side of atrium, raises a grand ramp to access different levels and galleries. In addition, six stair-elevators make the vertical connection possible. Each circular gallery (Lotus gallery) is based on a single column floating in water atrium.

At first glance, a high glass ceiling accompanied with huge pillars creates surreal and fantastic space, drawing the attention of a new comer. The circular galleries in upper floors are connected to each other like cells. Yet through a surrounding corridor, they are connected to other galleries. Visiting the galleries begins from lower floors which continues, never stops and then through the elevators and stairs leads people to the roof which is considered as the last gallery. In this museum, a great attention has been paid to the roof, as urban landscape in relation of the other sections of the site.

After visiting and exploring all the museum spaces and rising to the roof, people reach the “Lotus Pond”. In fact, this is the last gallery to visit in which delicate lotus leaves are floating on serene water where people can walk and sit. It is a place for meeting, gathering and tied relations between people. Another nice daily view of this magical pond is seen from tall buildings nearby. The neighboring buildings perceive the museum as a garden beside them that they can look at its beautiful pond everyday and see all the life, movement and activity inside it. Outdoor access to the roof is directly from a ramp, at east side of the building.