موزه گوگنهایم هلسینکی
شهاب علیدوست، صونا افتخار اعظم
موقعیت: هلسینکی، فنلاند
تاریخ: ۱۳۹۳
مساحت: ۱۲۱۰۰ مترمربع
وضعیت: طرح پیشنهادی مسابقه
کارفرما: بنیاد گوگنهایم
تیم پروژه: امیر نیک‌نفس، حمیده رئوف‌زاده، مهدی بهشتی، پژمان طیبی، خزر علیدوست، محمود جافرمن، فاطمه ابراهیمی
به منظور تعریف رویکردی جدید از طراحی موزه، با در نظرگرفتن زمینه به عنوان عامل تأثیرگذار، کانسپت پیشنهادی در چهارچوب ایجاد گفتمان بین شهر از دیدگاه یک پدیده تاریخی اجتماعی، از یک طرف، و بندرگاه به عنوان عنصر منطقه‌ای با پیشینه تاریخی و اقتصادی، از طرف دیگر، شکل گرفت. در این راستا، موزه نه تنها به عنوان مکانی فرهنگی از منظر تیپولوژی عام، بلکه به عنوان مکانی واسط به منظور تحقق اهداف متعالی، برای به اشتراک‌گذاردن فضای عمومی بیشتر با فضای شهری، افزایش مشارکت عمومی جهت تعریف فعالیت‌های جدید و ترکیب از طریق خلق فضاهای چندمنظوره عمومی، و انعطاف و آزادی در فضا، ایفای نقش خواهد کرد.
بر مبنای اهداف فوق، ساختار موزه همچون یک توده منعطف و سیال در نظر گرفته شده است که نیروهای بیرونی و درونی به آن شکل می‌دهد. در ابتدا، هماهنگی با منظر شهری تاریخی و احترام‌گذاشتن به بناهای شاخص اطراف، به ایجاد یک حریم فضایی منجر شده است، به این صورت که ارتفاع ساختمان موزه از حریم خط آسمان منظری شهری تجاوز نکرده، بلکه در بخش جنوبی آن، به خاطر احترام به بنای کلیسای در جوار پارک، به صورت متواضعانه، از ارتفاع ساختمان موزه کاسته شده است.
از دیگر نیروهای موجود در زمینه پروژه عبارتند از:
ـ ترمینال المپیا در ضلع جنوبی، به عنوان پتانسیل اصلی شکل‌گیری ورودی اصلی مجموعه در ضلع جنوب غربی
ـ تقاطع خیابان اتلارانتا و ماکاسینیکاتو که ورودی ثانویه موزه را رقم می‌زند
ـ وجود بندرگاه در ضلع شرقی که سبب عقب‌نشینی ساختمان موزه برای ایجاد یک پلازای عمومی رو به بندرگاه شده است
در ادامه، به منظور ارتباط ورودی اصلی و پلازای رو به اسکله در ضلع شرق، گودال‌باغچه‌ای در بخش جنوبی محوطه ایجاد شده که محلی برای مشارکت عمومی مردم، جهت بیان تعریفی نو از مفهوم معاصر موزه است.
حفظ پیوستگی دید بصری ناظرین از فضای شهری به سمت بندرگاه، از دیگر ایده‌های طرح است که به این منظور، قسمت‌هایی از بنای موزه از زمین جدا شده است تا فرم موزه همچون توده‌ای سبک، بر روی بستر خود قرار گیرد.
در شکل‌گیری فضاهای داخلی موزه، توجه به انعطاف‌پذیری و آزادی مسیرهای ارتباطی، و شکل‌گیری ارتباطات داخلی حول آتریوم اصلی در حکم یک میدان‌گاه، از جمله ایده‌های طرح بوده است. در ضمن، با ایجاد فرم‌های عمومی در شمایل تنه‌های درخت، حس حضور در یک جنگل تنک را به بازدیدکنندگان در تجربه فضای داخلی موزه القا می‌کند.
ساختار نمای موزه توسط پوسته‌ای پارامتریک، برگرفته از بافت تنه درختان، تعریف شده است که با چوب توس فنلاندی فرآوری‌شده برای مصارف نمای خارجی، اجرا می‌شود.
Guggenheim Helsinki Museum
Shahab Alidoost, Sona Eftekharazam
Location: Helsinki, Finland
Date: 2014
Area: 12,000 sqm
Status: Competition Proposal
Client: The Solomon R. Guggenheim Foundation
Project Team: Amir Niknafs, Hamideh Raoufzadeh, Mehdi Beheshti, Pejman Tayebi, Khazar Alidoost, Mahmoud Jaferman, Fatemeh Ebrahimi
In order to define a new approach in museum design with considering the context as an effective factor, the proposed concept formed in according to creating a dialectic between city, a historic-social phenomenon, from one side and harbor as a local element with historic and financial past, from other side. In this way, the museum will take a role not only as a cultural place from public typology meaning, but also other aspects like sharing more public spaces with urban spaces, increasing people’s participation through the definition of new activities and combined with other activities and creating flexibility and freedom in interior and exterior spaces.
The museum construction based upon mentioned purposes, has been considered as a flexible and fluid mass which has formed with external and internal site forces. At first, coordination of historic townscape and respecting to nearby significant places results in creating a spatial boundary. In this way, the museum building height has not crossed from the townscape skyline boundary and even in it’s southern side, the building height has been decreased humbly in order to respect to the historic church next to the park.
Other forces that exist in the project context are:
– Existence of Olympia Terminal in southern side, as the main potential for configuring the complex main entrance in the south western side
– Junction of Etelaranta St. and Elelainan Makasiinikatu St. that creates the secondary museum entrance
– Existence of the harbor in eastern side that causes the building recess to creating a public plaza toward the harbor
In continuance, in order to connect the main entrance and the eastern plaza, a hole has been created in the southern side of museum which is a placed for public participation toward a new definition about contemporary museums.
Keeping continuity of visitor sight from urban area to the harbor is one of the other design ideas. As a result, some parts of building have been raised from the ground to set the museum as a light mass upon its site.
Considering flexibility and freedom in access corridors and forming internal circulation around the main atrium as a central square, in order to creating museum internal spaces, are the other design ideas. In addition, in experience of internal museum space, the feeling of being in a sparse jungle is inspired to the visitors by creating public forms in shape of trees.
The museum facade structure has been defined with a parametric crust inspired from bough texture which has been fabricated with waste particles of “Birch” wood that performs for outdoor uses through a sustainable approach.